Zakalec - jak go uniknąć?

Niektórzy wręcz zajadają się zakalcem stawiając go co najmniej na równi z prawidłowo wypieczonym ciastem, dla innych jawi się on niczym demon cukiernictwa i spędza sen z powiek niejednej gospodyni. Bo chyba każdy to przerabiał: niedzielny obiad, zaproszeni goście i ciasto, które po wyjęciu z piekarnika doskonale sprawdziłoby się co najwyżej jako kit do uszczelnienia okien. Podpowiadamy jak zminimalizować ryzyko zakalca i o czym należy pamiętać, aby Nasze wypieki zawsze były udane.

Co to jest zakalec?

Zakalec to nic innego jak niedopieczone, niewyrośnięte ciasto na całej jego powierzchni lub tylko w niektórych miejscach. Wyglądem przypomina glinę - jest mokre i ciągnące, zazwyczaj o nieco ciemniejszej barwie niż dopieczone fragmenty ciasta. Najczęściej zdarza się przy ucieranych ciastach z owocami, ale jeśli dopisze Wam szczęście może pojawić się również podczas przygotowywania najzwyklejszego biszkoptu.

Kilka zasad, które pomogą uniknąć zakalca

1. Przygotuj składniki w temperaturze pokojowej
2. Przesiej sypkie składniki
3. Właściwie wymieszaj składniki
4. Dodawaj owoce z głową
5. Pamiętaj o odpowiedniej temperaturze pieczenia
6. Czytaj dokładnie przepis

1. Przygotuj składniki w temperaturze pokojowej

Mowa oczywiście o 'mokrych' składnikach takich jak jajka, mleko, jogurt, masło czy śmietana. Zanim zabierzecie się do przygotowywania ciasta warto wyjąć te składniki z lodówki minimum dwie godziny wcześniej, aby osiągnęły temperaturę pokojową. Składniki o tej samej temperaturze będą piekły się jednakowo.

2. Przesiej sypkie składniki

Mąka, kakao, cukier puder i proszek do pieczenia powinny być przesiane przez drobne sitko. Pomaga to nie tylko pozbyć się zanieczyszczeń z proszków, ale wtłacza w nie dodatkowe powietrze. Dzięki temu zabiegowi pozbędziemy się grudek przy mieszaniu masy, a ciasto będzie bardziej puszyste po upieczeniu.

3. Właściwie wymieszaj składniki

Podczas mieszania obowiązują dwie żelazne zasady: po połączeniu suchych składników z mokrymi mieszamy masę tylko do ich połączenia oraz mieszamy zawsze w jednym kierunku. Zbyt długie lub zbyt gwałtowne mieszanie spowoduje, że do masy dostanie się duża ilość powietrza, przez co nasze ciasto bardzo szybko mocno wyrośnie, jednak po chwili opadnie i powstanie zakalec. Poza ucieraniem masła na puch najlepiej wymieszać masę delikatnie szpatułką lub rózgą kuchenną jak najkrócej, tylko do połączenia składników.

Pamiętajmy, że masę mieszamy zawsze tylko w jednym kierunku. Zawarty w mące gluten ma kształt włókien. Mieszanie w różnych kierunkach powoduje ich rozrywanie, a surowa masa zmienia swoją strukturę.

4. Dodawaj owoce z głową

Owoce po umyciu należy bardzo dokładnie osuszyć zanim dodamy je do masy. Ich zbyt duża ilość obciąży ciasto i opadnie na dno formy, utrudniając dopieczenie przy spodzie. Warto przed dodaniem obtoczyć owoce w niewielkiej ilości mąki lub bułki tartej - wchłoną one nadmiar soku. Niektóre owoce jak na przykład śliwki układamy skórką do dołu, a maliny dziurką do góry. Dzięki temu mniej soku, który przy wysokiej temperaturze wydobywa się z owoców trafi do masy i zmniejszy to prawdopodobieństwo zakalca.

5. Pamiętaj o odpowiedniej temperaturze pieczenia

Piekarnik może stanowić problem - tych zupełnie nowych trzeba się nauczyć wyczuwając ich moc i temperaturę, z kolei starsze, wysłużone egzemplarze mogą mieć problem z termostatem, a co za tym idzie z utrzymaniem odpowiedniej temperatury podczas pieczenia.

Ciasto wkładamy zawsze do wcześniej nagrzanego piekarnika i trzymamy się temperatury podanej w przepisie. Sprawdzamy czy jest gotowe dopiero kiedy upłynie wyznaczony czas. Drewniany patyczek wbijamy w sam środek ciasta - po wyjęciu powinien być suchy. Jeśli nadal jest oklejony surowym ciastem to znak, że nasz wypiek potrzebuje jeszcze kilku lub kilkunastu minut w piekarniku.

Unikamy niepotrzebnego otwierania drzwiczek piekarnika. Gwałtowne zmiany temperatur może spowodować, że nasze ciasto nie wyrośnie.

6. Czytaj dokładnie przepis

Kolejność składników, ich temperatura czy czas przygotowywania kolejnych etapów ciasta naprawdę mają znaczenie! Zanim przystąpisz do działania dokładnie przeczytaj przepis od początku do końca i zaplanuj swoją pracę nad wypiekiem. Zbyt wcześnie ubita piana z białek nabierze wody i opadnie jeśli będzie długo czekać na wymieszanie z resztą składników, a zła ilość poszczególnych składników, np. zbyt dużo tłuszczu czy wody również może przyczynić się do powstania zakalca.

Jak uratować ciasto z zakalcem?

Co zrobić, jeśli już przydarzy nam się zakalec? Niestety, uratowanie takiego ciasta nie jest już możliwe. Ale możemy wykorzystać te fragmenty ciasta, które prawidłowo się dopiekły i przygotować na ich bazie bajaderki lub cake popsy.

Mamy jednak nadzieję, że trzymając się powyższych rad każdy Wasz wypiek będzie prawdziwym sukcesem, a zakalec pozostanie jedynie wspomnieniem! A na pierwszy ogień polecamy klasyczne ucierane ciasto z owocami. Sezon na truskawki rusza pełną parą, warto więc wykorzystać ten czas i przygotować coś pysznego!