Kaszëbskô malëna – królowa truskawek

Sprawdź, dlaczego kaszubskie truskawki są najsmaczniejsze ze wszystkich odmian, skąd wzięły się na Pomorzu i co można z nich zrobić!

Dojrzewają na słonecznych stokach morenowych wzgórz, w otoczeniu sosnowych lasów i jezior, muskane wiatrem wiejącym od morza. Kaszubskie truskawki prezentują się niepozornie. Są niewielkie i mają różne kształty, a skórkę niezbyt ciemną, raczej jasnoczerwoną i błyszczącą. Kolor ich miąższu może być jasnoróżowy lub mocno czerwony, w zależności od odmian. Tych jest kilka, ale wszystkie sprzedawane są pod wspólną nazwą truskawki kaszubskiej. Mimo że na pierwszy rzut oka mogą nie przekonać do siebie podczas zakupów, wystarczy głęboki wdech, żeby poczuć ich intensywny aromat i jeden kęs, żeby zakochać się w słodkim, poziomkowym smaku. Truskawka kaszubska zawiera więcej cukrów niż inne odmiany, dlatego dobrze smakuje zarówno prosto z krzaczka, jak i przetworzona – w dżemach, ciastach i sokach.

Dlaczego kaszubskie truskawki są najsmaczniejsze?

Na smak truskawek z Kaszub wpływa specyficzny, nieco surowy mikroklimat tej okolicy. W ciągu roku na Kaszubach występują duże wahania temperatur, sporo pada, a okres wegetacji jest dość krótki – wynosi 180-200 dni. Truskawka przeżywa więc swoisty szok, który sprawia, że owoce są słodkie i bardzo aromatyczne. Chłodne noce konserwują owoce, a dzięki powolnemu dojrzewaniu fruktoza jest w nich bardziej skoncentrowana. Owoce te nie potrzebują też żyznej ziemi, najważniejsza jest dla nich duża wilgotność, którą zapewniają deszcze i magazynujące nadmiar wody polodowcowe jeziora, których na Kaszubach pełno. Kąpiele słoneczne zapewnia im ukształtowanie terenu – truskawki sadzi się na stokach, żeby mimo zmiennych temperatur mogło je ogrzać słońce. Na wysoką jakość truskawkowych plonów wpływa także sposób uprawy. Kaszubscy rolnicy nie korzystają z chemii, nawożą krzaczki naturalnie i otulają je słomą, a nie folią.

Zrób to sam: Truskawkowe zakładki do książek 🔖

Jednak nie od zawsze na Kaszubach rosły najsmaczniejsze polskie truskawki. Na początku XX wieku na Pomorze przyjechał podobno młody niemiecki nauczyciel, przywożąc ze sobą kilka sadzonek na własny użytek. Gdy wyjechał, jego poletkiem zainteresowała się sąsiadka ze wsi obok, Helena Gruchałowa, i posadziła krzaczki we własnym ogródku. Plony powiększały się z roku na rok, a w 1926 truskawki pani Heleny otrzymały nagrodę ogrodniczą. Wszyscy chcieli mieć w ogrodzie tak słodkie truskawki, więc z czasem teren upraw zwiększał się i zaczął przynosić mieszkańcom dochody. 

Kaszubskie truskawki - symbol regionu

Dziś kaszubskie truskawki są symbolem regionu i nieodłącznym elementem jego krajobrazu i kultury. Od początku lat 70. w pierwszą niedzielę lipca z okazji truskawkowych żniw organizowane jest tu święto zwane Truskawkobraniem. Na Złotą Górę obok Brodnicy Górnej co roku przyjeżdża kilkadziesiąt tysięcy gości, którzy podczas zabawy kupują nawet dwie tony owoców. Przyjeżdżają zespoły ludowe z Polski i ze świata, odbywają się konkursy, m.in. na najlepsze ciasto, największą truskawkę, a także na najciekawszą fraszkę o tych czerwonych owocach. Z kaszubskich truskawek można zrobić wszystko to, co z truskawek z innych regionów Polski, ale do wypieków czy przetworów możemy wsypać nieco mniej cukru, ze względu na słodycz samych owoców.

Kaszëbskô malëna, czyli truskawka kaszubska, jest wpisana do unijnego rejestru jako produkt oznaczony Chronionym Oznaczeniem Geograficznym. Oznacza to, że nie da się jej podrobić. Oznaczenie to przynależy do owoców pochodzących z kilku konkretnych powiatów i gmin Pojezierza Kaszubskiego i historycznych Kaszub, m.in. z Wejherowa, Łęczyc czy Luzina. Warto o tym pamiętać planując tegoroczne wakacje – są tak pyszne, że będą równie fantastyczną atrakcją, co orzeźwiający Bałtyk.